[titled_box title=”21,1 km. door koninklijk Madrid – 1 april 2012″ bgColor=”#0045cf” textColor=”#ffffff”]Ik verwacht dat de Medio Maratón de la Villa de Madrid, zoals deze halve marathon officieel heet, een enorme belevenis gaat worden. Ik ken de stad goed, ik ben er sinds 1983 (als student Spaans, studiereis) vaak geweest; in 1986 en 1987 drie weken (onderzoek in archieven), en in het voorjaar van 1996 enkele weken voor werkzaamheden aan het einde van m’n promotie-onderzoek. En in 2009 nog met o.a. een bezoek aan het Bernabeu-stadion met een wedstrijd van Real Madrid.
Bekend terrein dus, zou je zeggen. Maar met duizenden lopers en duizenden toeschouwers in die monumentale straten en op de talloze pleinen, en knokkend om die 21 km. goed door te komen… ’t zal toch een heel ander soort beleving zijn.
De meeste plekken van het parcours ken ik goed, en het gebied in en rondom het koninklijke Parque del Buen Retiro is met zijn pleinen, monumentale gebouwen, musea (El Prado, el Reina Sofía), parken en tuinen misschien wel het mooiste gebied van Madrid. Een kwart van de halve-marathon route (kms. 0 – 0,5 en 16 – 21,1) loopt in en rondom het Retiro-park.
In onderstaand verhaal neem ik je mee in deze halve marathon in vogelvlucht. Niet in de volgorde van de kilometers maar te beginnen met de focus op het gebied van de start en de finish: het Parque del Buen Retiro, zijn koninklijk verleden en de monumenten in de nabije omgeving. Aan het einde in het kort het een en ander over de kilometers 1 – 16.
[margin20]
[/titled_box]
El Parque del Buen Retiro
Start en finish zijn in het Parque del Retiro, in de Paseo del Duque Fernán Núñez; in totaal lopen we 5,5 km in en rondom dit enorme stadspark, een kwart van de totale route:
[margin20]
[margin40]
Een toegangspoort tot het park: la Puerta de España (km. 19,5)
In de halve marathon passeren we dit punt na ruim 19,5 km. Het is de ingang aan de westelijke kant van het park, vanaf de Calle Alfonso XII (klik voor vergroting):
[one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
[margin20]
La Puerta de España dateert van 1893; bij deze ingang begint de Paseo de Argentina, in de volksmond ‘Paseo de las Estatuas’, waar een serie standbeelden van Spaanse koningen staat.
[/one_half_last]
[margin30]
Vijver en Monument Alfonso XII
De Paseo de Argentina (de las Estatuas) zien we wanneer we na ruim 19,5 km. de ingang Puerta de España passeren (links op onderstaand kaartje).
[margin20]
[margin20]
Deze weg komt uit bij de grote vijver; aan de overkant staat het enorme monument Alfonso XII. Achter dit monument is de start en de finish van de halve marathon, in de Paseo del Duque Fernán Núñez (rechts op het kaartje):
[margin30]
[one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
[/one_half_last]
[margin20]
El Palacio de Cristal
Middenin het park staat een enorme kas, het meest opvallende bouwwerk in het park, een ‘glazen paleis’: el Palacio de Cristal. Deze kas en de eraan grenzende vijver werden gebouwd in 1887. Deze enorme kas moest aan het Retiro-park internationale allure geven, en vormt het Spaanse antwoord op de grote Europese kassen, zoals het Engelse Palm House van de Kew Gardens:
[margin30]
Ontstaan van het Parque del Buen Retiro
De kloosterorde van San Jerónimo verhuisde eind 15e – begin 16e eeuw naar een gezonder, groener gedeelte buiten (de muren van: extramuros) de stad, vlakbij de plaats waar nu het Museo del Prado staat. Fernando el Católico was de eerste koning die met het hof te gast was in het klooster om er bijeenkomsten te houden.
[one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
De gebouwen bij het klooster (Monasterio de los Jerónimos) waar de koning en zijn hof verbleven werden in de jaren 1630 – 1637, onder koning Felipe IV, uitgebreid tot Palacio Real (zie Calle de Felipe IV): Palacio del Buen Retiro. Het paleis bestond toen uit meer dan 20 gebouwen. De huidige tuinen van het Prado-museum (Jardines del Museo del Prado) en het huidige Parque del Buen Retiro vormden toen een groot groen gebied met tuinen, beekjes, bronnen en bomen, Los Parques del Buen Retiro, waar het vooral ’s zomers goed toeven was voor de koning en het hof. Het was toen ruim twee keer zo groot als het huidige park.
[/one_half_last]
[margin30]
[margin20]
[margin20]
Na de grote brand (december 1734) van het koninklijk paleis, het Real Alcázar de Madrid, was het Palacio del Buen Retiro de vaste verblijfplaats van koning Carlos III. In 1764 was het nieuwe Palacio Real klaar en was het Palacio del Buen Retiro niet langer een residentie van de koning en het hof. Het paleis werd vanaf 1808 door de Franse troepen gebruikt als kazerne en opslagplaats voor munitie. Daardoor raakte het al snel in verval en zat er niets anders op dan het paleis te slopen [3]. In 1876 ging het Parque del Buen Retiro officieel open voor de Madrleense bevolking.
[margin20]
El Casón del Buen Retiro (km. 19,3)
[margin20]
Na de 19e kilometer – we lopen dan in de Calle de Alfonso XII – komen we langs het Casón del Buen Retiro. Dit landhuis is wat er over is van wat het Palacio del Buen Retiro eens was. Destijds was het niet een apart huis maar geïntegreerd in andere gebouwen van het paleis. Het was de Salón de Baile, de balzaal van het paleis.
[margin20]
[margin20]
Het Casón del Buen Retiro, gezien vanaf de looproute (Calle de Alfonso XII, km 19,5):
[margin30]
In 1971 werd het Casón deel van het vlakbij gelegen Museo del Prado. Schilderijen uit de 19e eeuw van het Prado-museum kwamen in het Casón del Buen Retiro te hangen. In 1981 werd het Casón verrijkt met veel werken van Picasso, waaronder El Guernica, dat tot 1992 in het Casón geëxposeerd werd, en toen verhuisde naar het Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía.
De huidige bestemming van het Casón del Buen Retiro is Centro de Estudios del Museo del Prado, de zogenaamde ‘Prado-school’ – Escuela del Prado dat naar analogie met de École du Louvre een studie- en onderzoekscentrum is. [1]
[margin20]
Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía
Wanneer we tijdens de halve marathon bij de zuid-west hoek van het Retiro-park zijn (km 18,5), bij Station Atocha, zijn we vlakbij het Reina Sofía bij de Calle de Santa Isabel, uiterst links op onderstaand kaartje).
[margin20]
[margin30]
Estación Atocha (km. 18,5)
We lopen dus ook langs Estación Atocha, dat voor altijd in het geheugen gegrifd blijft door de Al Qaeda terreuraanslagen van 4 maart 2004.
[margin20]
[margin20]
Het station werd in gebruik genomen op 9 februari 1851, onder de naam Atocha-Mediodía: ‘Atocha-Zuid’. [4]
[margin10]
[margin30]
Puerta de Alcalá (km. 20)
Na 20 km. lopen we over de Plaza de la Indepencia en langs (of door?) de Puerta de Alcalá:
[margin20]
[margin20]
Het is de noordwestelijke hoek van het Retiro-park:
[margin20]
[margin20]
Met de komst (1561) van Philips II werd Madrid de Hofstad, en beleefde de stad een grote demografische groei; de stadsgrenzen werden uitgebreid, de stadsmuren werden herbouwd, en er kwamen nieuwe toegangspoorten. In de 17e eeuw waren er vijf Puertas Reales en 14 kleinere stadspoorten. La Puerta de Alcalá was één van de belangrijkste van de vijf Puertas Reales. Vanaf de 17e eeuw werd het een echte ’triomf-boog’: via de Calle de Alcalá (rechts van de Puerta de Alcalá) ging het in een rechte lijn oostwaarts naar de Puerta del Sol en van daar via de Calle Mayor naar het kasteel El Alcázar.
[margin20]
[margin20]
La Nueva Puerta de Alcalá
Het huidige ontwerp van de Puerta de Alcalá dateert van ca. 1770: Carlos III kwam op 9 december 1769 vanuit Napels en Barcelona de stad binnen als troonopvolger: zoon van Felipe V en broer van de gesneuvelde Fernando VI besteeg Carlos III de troon. Zijn intocht via de oude Puerta beviel hem niet; hij liet de oude poort afbreken en een veel grotere bouwen met meer bogen. [6]
[margin20]
[margin30]
Plaza de Cibeles
Als we bij die 20 km. bij de Puerta de Alcalá naar links kijken zien we het Cibeles-plein: Plaza de Cibeles.
[margin20]
[margin20]
Onder koning Carlos III kwam eind 18e eeuw een groot stadsvernieuwingsproject van de grond met als doel het creëren, aan de oostkant van de stad, van een gebied – el Salón del Prado – met monumentale gebouwen, tuinen, parken, pleinen en fonteinen. La Plaza de Cibeles (1782), met in het midden de beroemde fontein Fuente de Cibeles, is daar een onderdeel van. Deze grote rotonde is het kruispunt van twee grote verkeersaderen van de stad: oost-west de Calle de Alcalá en noord-zuid de as Paseo de la Castellana – Recoletos – Prado.
In de vijver staat een fontein met de godin Cibeles – Moeder Aarde (Romaans equivalent: Magna Mater), personificatie van grotten, bergen, vestingmuren en van de natuur en dieren -. Ze wordt uitgebeeld met een kroon in de vorm van vestingmuren en zit op een strijdwagen vergezeld door leeuwen. Latere toevoegingen herinneren aan een vroege functie van de Fuente de Cibeles: watervoorziening voor de stad. [7]
[margin20]
[margin20]
[margin30]
Neptuno (westelijk van looproute, km. 19,3)
Dichtbij de Plaza de Cibeles, zuidwaarts via de Paseo del Prado, (we lopen dan in de Calle de Alfonso XII, westkant van het Retiro-park) ligt een stukje links hiervan ander groot plein met een vijver en fontein in het midden: Plaza de Neptuno en Plaza la las Cortes:
[margin20]
[margin20]
[one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
In de vijver met fontein staat Neptuno, met zijn onafscheidelijke drietand, op een strijdwagen (klik op de foto’s voor vergroting).
[/one_half_last]
[margin40]
De overige kilometers
(informatie deels uit [8])
[arrow_list]
- km 0 – 2: Vanaf uitgang Retiro-park: Calle Príncipe de Vergara t/m Plaza de Salamanca: licht stijgend, vooral tussen kruispunt Calle de Goya en Plaza de Salamanca
- km 2 – 3,8: linksaf Calle Diego de León, licht dalend; linksaf Calle Serrano (na 14 km. komen we op dit punt terug); rechtsaf: Calle Juan Bravo; hier kruisen we (en hebben fraai uitzicht op) de Paseo de la Castellana; op de rotonde Glorieta de Rubén Darío linksaf: Calle Almagro, die we volgen tot het grote verkeersplein Alonso Martínez.
[/arrow_list]
Dan volgt een volgens veel Madrileense lopers mooi traject in de route: noordwaarts, permanent stijgend:
[arrow_list]
- km 3,8 – 6: Calle Santa Engracia tot het plein met metro-station Cuatro Caminos
- km 6 – 9: Calle Bravo Murillo (tussen de metro-stations Tetuán en Valdeacederas ligt rechts het gebied met de beste restaurants van Madrid). We buigen nu richting de Paseo de la Castellana die we kruisen op de Plaza de Castilla, het meest noordelijke punt van de route:
[/arrow_list]
[margin20]
[margin20]
[arrow_list]
- km 9 – 10: Na het kruisen van de Paseo de la Castellana lopen we vanaf de Plaza de Castilla de Calle de Inurria in; deze is licht dalend, dus krachten sparen voor wat volgt:, rechtsaf en zuidwaarts:
- km 10 – 11,5 Avenida de Pío XII met een heuvel op en dan dalend (vanaf Plaza de la República Dominicana) tot rechtsaf buigen: Calle Serrano;
- km 12: Calle Serrano, een paar honderd meter rechts ligt Estadio Santiago Bernabeu
[/arrow_list]
[margin20]
[margin20]
[margin20]
[margin20]
[arrow_list]
- km 14 – 21,1 We lopen op de Calle Serrano tot km. 14, het punt waar we na 2,5 km. linksaf gingen. Linksaf Calle Diego de León, om weer in de Calle príncipe de Vergara terug te keren tot aan Parque del Retiro (km. 16). De kms. 16 – 18 gaan langs de oostkant van het park (Avenida Menéndez Pelayo en Paseo Reina Cristina). De rest is hierboven beschreven.
[/arrow_list]
[margin20]
De laatste kilometers: vanaf km. 16 volgt een grote ronde rondom het Retiro-park; na de Puerta de Alcalá blijven we bij het park lopen (Calle O’Donell). De finish is in het park, als we rechtsaf het park zullen zijn ingelopen, in de Paseo del Duque Fernán Núñez.
[margin20]
[margin40]
[two_third]
Verwijzingen
1. Bron: [fancy_link link=”http://es.wikipedia.org/wiki/Casón_del_Buen_Retiro” target=”blank”]Wikipedia ES – Casón del Buen Retiro[/fancy_link]
2. Bron: [fancy_link link=”http://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_Buen_Retiro” target=”blank”]Wikipedia ES – Historia del Buen Retiro[/fancy_link]
3. Bron: [fancy_link link=”http://en.wikipedia.org/wiki/Buen_Retiro_Palace” target=”blank”]Wikipedia UK – Buen Retiro Palace[/fancy_link]
4. Bron: [fancy_link link=”http://en.wikipedia.org/wiki/Madrid_Atocha_railway_station” target=”blank”]Wikipedia – UK Madrid Atocha railway station[/fancy_link]
5. Bron: [fancy_link link=”http://es.wikipedia.org/wiki/Parque_del_Buen_Retiro” target=”blank”]Wikipedia ES – Jardines del Retiro de Madrid[/fancy_link]
6. Bron: [fancy_link link=”http://es.wikipedia.org/wiki/Puerta_de_alcala” target=”blank”]Wikipedia ES – Puerta de Alcalá[/fancy_link]
7. Bron: [fancy_link link=”http://es.wikipedia.org/wiki/Plaza_de_la_Cibeles” target=”blank”]Wikipedia ES – Plaza de Cibeles[/fancy_link]
8. Bron: [fancy_link link=”http://runningdv.wordpress.com/2012/03/11/medio-maraton-villa-de-madrid-2012/” target=”blank”]La República del Running[/fancy_link]
[/two_third]
[one_third_last]
[/one_third_last]
[margin40]