Clematis: overzicht soorten en informatie over snoeien

[fancy_titled_box title=”Clematis (Bosrank)”]In de tuincentra zie je ze vroeg in het voorjaar weer in tientallen soorten en maten bij elkaar staan, die mooie rijkbloeiende Clematis. In verband met snoeien is het goed te bedenken dat Clematis-soorten in drie groepen worden ingedeeld. Het criterium voor de indeling in drie groepen is de combinatie van bloeitijd en hoe de plant bloemen vormt: op hout van vorig jaar of op de nieuw uitgelopen scheuten.[/fancy_titled_box]

A

Tot groep A behoren de Clematissen die vroeg bloeien (april – mei). Ze bloeien op het hout dat het jaar ervoor is gevormd. Anders gezegd: ze zullen volgend jaar bloeien op het hout dat dit jaar wordt gevormd. Daarom moet snoeien niet verder gaan dan het wegknippen van slechte of dode takken. Dit moet je doen direct na de bloei, dus in mei of juni. Als je op dat moment te veel snoeit, verwijder je de takken waar volgend jaar de bloei begint.

B

Clematis die in de B-groep is ingedeeld heeft als bloei-kenmerk dat de bloemen gevormd worden op het hout van het vorige jaar en volop bloeien in mei-juni, in september gevolgd door een tweede bloei, veel minder sterk, op de nieuwe scheuten die in het huidige voorjaar zijn gevormd.

C

Het bloei-kenmerk van Clematis in de C-groep is de bloei op de nieuwe stengels die vanaf maart-april gevormd worden. Omdat de uitlopers lang kunnen worden en de bloemen vooral hogerop gevormd worden, is het verstandig om in februari-maart de plant kort te knippen: 40 -60 cm. boven de grond.

De nieuwe uitlopers beginnen op de plaats waar het vorige jaar de groei is gestopt. Dus als je niet niet of te weinig snoeit zal de plant uitgroeien tot een ongecontroleerde warboel met bloemen die erg hoog of ver weg op de nieuwe uitlopers verschijnen.

Soms worden A en B samengenomen in één groep:

De variëteiten die bloeien in mei – juli, en soms nog een nabloei geven in augustus – september, snoei je best vanaf half maart. Ze bloeien op het hout dat het voorgaande jaar werd gevormd. Het snoeien van deze cultivars beperkt zich dan ook tot uit het verwijderen van dood hout […]

De variëteiten die bloeien vanaf juli tot eind september worden eveneens vanaf half maart gesnoeid maar dan wel enigszins anders. Bij het snoeien van deze clematisssen mag je alle stengels insnijden tot 1 meter boven de grond. De bloemen die je vanaf juli ziet, groeien toch op de ranken die pas na de snoei zijn bijgegroeid […] [1]

Van Neêrlandstuin mag je verwachten dat er in de rubriek ‘vragen en antwoorden: snoeien’ juiste en min of meer volledige informatie wordt gegeven. Maar ze maken zich er wel erg makkelijk van af als het gaat om snoei-aanwijzingen met betrekking tot Clematis:

Ik heb plm. 5 jaar geleden een Clematis geplant, die inmiddels is uitgegroeid tot een ware wonderboom. Hij is inmiddels zo groot dat-ie danig in de weg staat/hangt (heeft zich om een grote pilaar heen gewikkeld). Ik heb een poging gedaan ‘m te snoeien met het gevolg dat er nu ‘gaten’ in zitten. Hoe pak ik dit de volgende snoeibeurt aan? Waar moet ik in ’s hemelsnaam beginnen met snoeien?

Clematis is niet moeilijk te snoeien. Snoei na de bloei. Clematis laat zich makkelijk verjongen door op ca 45 cm boven de grond alles af te knippen. Hierna loopt de plant weer uit met jonge, frisse scheuten. Hier en daar een rank weghalen lost het probleem van te breed, te hoog, te wild etc. niet op. Even ademhalen en knippen maar. [2]

Het antwoord is strikt genomen niet onjuist, maar een toevoeging zou wel op z’n plaats zijn: ‘heeft u een Clematis die tot de A- of B-groep behoort, dan zal uw mooie Clematis volgend jaar geen bloemen hebben’. En elders op dezelfde site wordt notabene gewaarschuwd:

Clematis hoeft bijna niet te worden gesnoeid. In hoofdzaak wordt de plant geleid en als er een wirwar van stengels is ontstaan, wat uitgedund. Maar voordat de schaar erin gezet wordt, moet je wel weten wanneer je Clematis bloeit. De snoeiperiode is namelijk afhankelijk van de bloeitijd. [3]

De ene redacteur weet blijkbaar van de andere niet wat die te melden heeft.

Alle foto’s zijn te vergroten door erop te klikken. Hieronder eerst: Clematis kort gesnoeid:

Enkele Clematis-soorten in de groepen A, B en C [4]

[arrow_list]

soorten in groep A (vaak kleinbloemige):
Alpina’s
Macropetala’s
Chrysocoma
Montana
de groenblijvende Armandii
Cirrhosa
Forsterii
In de B-groep:
grootbloemige hybride-Clematissen
dubbelbloemige Clematissen
In de C-groep:
grootbloemige hybride-clematissen (Jackmanii)
kleinbloemige Clematissen
Viticella’s
Orientalis
Diversifolia
Texensis

[/arrow_list]

In de tuin

Clematis ‘Dorothy Walton’

(klik om te vergroten)

[fancy_titled_box title=”Dorothy Walton; synoniem: ‘Bagatelle'”]

Franse variëteit (< 1930)

Groep C: laat (juni-september), grootbloemig (10 cm.)

Deze cultivar is genoemd naar het kasteeltje Bagatelle in het Bois de Boulogne. Dorothy Walton was een klant van Jim Fisk. Zij had een onbekende Clematis in haar tuin die wel ‘Bagatelle’ moest zijn. Fisk noemde Bagatelle toen Dorothy Walton.

Deze Clematis groeit tegen de muur van een schuurtje, tussen de stevige takken van de roos Rose Gaujard.[/fancy_titled_box]

[divider]

Clematis ‘Emilia Plater’

[fancy_titled_box title=”Clematis Emilia Plater”]C. Emilia Plater klimt tegen pergola met een roos (R. Zéphirine Drouhin) (klik om te vergroten)

Groep: Cultivar van Vitecella-groep (groep C)

Geïntroduceerd door Stefan Franczak, Polen, 1967 (1986 geïntroduceerd)

Enige winnaar van een British Clematis Society Certificate of Merit in 2002

Groep C

Stefan Franczak was een poolse monnik die de naam gaf aan deze Clematis. De naam ‘Emilia Plater’ komt van een 25 jaar oude heldin die sneuvelde in de poolse opstand van 1830.

De bloemen zijn relatief groot (8 – 13 cm.) voor een Viticella-cultivar. Bloembladen zijn violet met iets donkerder centrale delen.

Emilia Plater klimt hier tegen een pergola met rozen; de stevige rozentakken geven de Clematis houvast en samen vormen ze een mooie combinatie.[/fancy_titled_box]

[divider]

Clematis Emilia Plater

Clematis Hybrid

Full Sun, Partial Shade

Zones 4-11, grows 8 to 10 feet

Franczak, Poland, 1989. Clematis Emilia Plater is a newer hybrid with a likely heritage including viticella. This makes it vigorous and gives it a long blooming period from mid-summer into fall. The pale, violet flowers are about 4 inches across and they bloom in masses that can cover the top of the entire vine! Emilia Plater was a famous Polish freedom fighter in the 19th century. Pruning: 3

Bron: Brushwood Nursery [4]

A single award has been given for the year 2002. The Certificate of Merit is awarded to Clematis ‘Emilia Plater’.

Clematis ‘Emilia Plater’ was raised by Brother Stefan Franczak, an 85 year old Polish monk, who has been collecting, growing and breeding clematis hybrids for over 40 years. He has raised and introduced over 30 varieties, many of which are grown widely in the UK, including C ‘Blekitny Aniol’ (BLUE ANGEL), C ‘Kardynal Wyszynski’ (often labelled ‘Cardinal Wyszynski’ in the UK), C ‘Warszawska Nike’ (‘Warsaw Nike’), C ‘Westerplatte’ and the very popular C ‘Polish Spirit’ AGM.

Clematis ‘Emilia Plater’ is named after a 25 year old heroine who was killed in the Polish uprising of 1830 against the Russian occupation.

Clematis ‘Emilia Plater’ is a cultivar of the viticella group, which flowers from mid- to late-summer, with mid-blue/violet tepals that have a darker central bar and veining and creamy/green anthers. It is a fully hardy, vigorous climber up to 10 feet that should be hard pruned in early spring (Group 3) and is an excellent, wilt-resistant garden plant. [5]

Clematis ‘Inspiration’

[fancy_titled_box title=”Clematis Inspiration”]

Behoort tot Diversifolia-groep

Roze-purper bloemen

Groep C

‘Inspiration’ klimt in een tripode van bamboestokken (foto hierboven, midden). Op de voorgrond het donkerder purper van Salvia. Op de foto rechts (tripode van bamboe is daar inmiddels vervangen door smeedijzeren pilaar) zie je hoe hoog de bloemen gevormd worden omdat de nieuwe uitlopers zo sterk gegroeid zijn in het voorjaar. Ondanks het terugsnoeien tot 50 cm. boven de grond komen de bloemen mooi uit boven de omringende planten.

[/fancy_titled_box]

[divider]

Clematis ‘Pink Delight’

[fancy_titled_box title=”Clematis Pink Delight”]

Nederlandse variëteit (door Wim Snoeijer).

Kruising tussen Rosea’ (Integrifolia-groep) x ‘Rubra’ (Viticella-groep).

Groep C: laat (juni-september), grootbloemig (10 cm.)

‘Pink Delight’ behoort tot de Integrifolia-groep; Wim Snoeijer says that this is a member of the ‘Diversifolia group’, but the International Register does not recognise this classification. [6][/fancy_titled_box]

[divider]

Clematis ‘Romantika’

[fancy_titled_box title=”Clematis Romantika”]

Gekweekt door Uno Kivistik (Estland, 1983).

Zaailing van ‘Devjatyj Val’.

Bekroond met een British Clematis Society Certificate of Merit in 1998.

Groep C: laat (juni-september), grootbloemig

‘Romantika’ wordt langs een paar draden geleid tegen een oude tuinmuur.

Awards for 1998. In 1998, the BCS awarded its Certificate of Merit to four cultivars.

Clematis ‘Romantika’ is a very robust, late flowering variety, with dark violet flowers, suitable for any aspect in the garden. The plant was raised by the late Estonian breeder Uno Kivistik, who sadly died earlier in 1998, before receiving his award. De andere drie winnaars waren in 1998 Clematis montana ‘Broughton Star’, Clematis ‘Alionushka’ en Clematis PETIT FAUCON™ ‘Evisix’.

Bron: British Clematis Society. [5][/fancy_titled_box]

[divider]